Next Nature maakt van Evoluon weer eigentijds techniekmuseum, met als aftrap de VR-experience ‘Tijdreizen’

De komende vier jaar wordt het Evoluon in Eindhoven in gebruik genomen door het Next Nature Network. Met een uiteenlopende exposities en manifestaties wordt het oorsprongsverhaal verteld over de evolutie van techniek op aarde en de plaats van de mens hierin. Dat loopt van de big bang tot de vorming van eerst de geosfeer, gevolgd door een biosfeer en tot slot een technosfeer waarin de mens een centrale rol speelt.

De aftrap is deze week met de VR-experience Tijdreizen. Bezoekers kunnen krijgen een perspectief op de verre toekomst van het leven op aarde. Ze kunnen inchecken in het Evoluon, dat tot luchthaven is omgebouwd. Hier krijgen ze instructies en informatie over de tijdreis in de interactieve VR-tijdmachine; miljarden jaren vooruit, tot voorbij het moment dat de zon is opgebrand. Als tijdreiziger verken je het hele universum met zijn oneindige hoeveelheid supernova’s en sterrenstelsels en komt de toekomst binnen handbereik.

In amper tien minuten tijd worden bezoekers meegenomen van de oerknal naar een extreem lange termijn visie op de aarde, ver voorbij menselijk leven wellicht. Directeur van Next Nature Network Koert van Mensvoort licht toe: “Met een VR-bril zie je een visualisatie die vergelijkbaar is met The Powers of Ten van Ray & Charles Eames.” In de korte documentaire wordt vanaf een microscopische opname van het menselijk lichaam steeds met een factor tien uitgezoomd tot ver voorbij ons sterrenstelsel. Daarnaast krijgen bezoekers een harnas aan, waarna ze als in een zweefmolen letterlijk door tijd en ruimte zweven. “Het is een fysieke ervaring.”

Futurelab en ruimtestation

Het ‘reisbureau’ Next Nature Future Travels biedt de tijdreizen ‘coronaproof’ aan en houdt zich aan de richtlijnen die gelden voor reisbureaus en luchthavens, inclusief mondkapjes en QR codes. Mensen kunnen vooraf een tijdslot reserveren. Per tijdslot zijn er maximaal vier mensen op circa drie meter afstand van elkaar in de VR Tijdmachine. Het restaurant en de exporuimte in het Evoluon zijn niet geopend. Een tijdslot boeken kan hier: Tijdreis nu met VR Time Machine.

De pas geopende VR-installatie is de aftrap voor een meerjarige programma van Next Nature Network in het Evoluon. Uitgangspunt daarbij is de aarde als ons moederschip. “Er zijn geen passagiers op dit ruimteschip aarde, wij zijn allemaal bemanning”, citeert Van Mensvoort de mediafilosoof Marshal McLuhan. “Oorsprongsverhalen zijn al duizenden jaren populair; de Griekse mythologie en de bijbel zijn bekende voorbeelden. Wij doen het aan de hand van techniek, wetenschap en design”, aldus Van Mensvoort . “Wij doen dit op een manier die zowel een 11-jarig meisje als een 40-jarige ingenieur bij een technologiebedrijf aanspreekt.”

Tech-denktank WAAG

Met het optimistische programma wil Next Nature laten hoe de mensheid als een harmonieuze bemanning kan samenwerken om het ruimteschip aarde – “ons huis”- in goede staat achter te laten voor volgende generaties. Als de aarde ons moederschip is, dan moet het Evoluon een aangemeerd ruimtestation zijn dat ons helpt onszelf als bemanning van ruimteschip aarde te verbeteren. “Het wordt een futurelab waar wordt getoond hoe de mens steeds meer versmolten raakte én zal raken met technologie.”

Het gebruik van de term “futurelab” door Van Mensvoort is niet toevallig. Vorig jaar was Next Nature Network één van de drie kanshebbers voor een nieuw rijksmuseum voor technologie en design, een Futurelab. Hoewel het inhoudelijke programma van Next Nature veel lof kreeg, kreeg de Amsterdamse tech-denktank Waag uiteindelijk een jaarlijks bedrag van 1 miljoen euro om een Futurelab op te zetten. Na een sterke lobby kreeg ook Van Mensvoort alsnog een half miljoen per jaar voor nog een futurelab. “Dat bedrag is door de gemeente Eindhoven verdubbeld. Ook de provincie Brabant draagt bij. Voor de komende vier jaar is er een budget van 5.4 miljoen euro. Dat is een fijn begin maar nog niet genoeg.”

Space Age

Met DDW 2022 zal het Evoluon volledig zijn geprogrammeerd met de expositie Retro Future, waarin de geschiedenis van de diverse speculatieve toekomstscenario’s wordt belicht. Van Mensvoort: “Het biedt een overzicht van hoe de mens in het verleden naar de toekomst keek, variërend van de beeldtelefoon, de Space Age, tot Nostradamus of Jules Verne. Mensen hebben altijd al nagedacht over de toekomst. De wordt een nostalgisch feestje maar ook verrassende verdieping van onze toekomstvisie.” De expo wordt als blockbuster opgezet, met de mogelijkheid na de onthulling in het Evoluon internationaal te reizen.

Bij de programmering wordt aangehaakt bij “het unieke Eindhovense ecosysteem van technologie en design”, zoals de Dutch Design Week, kunstcentrum MU en opleidingen als de TU en de Design Academy. Ook wil Next Nature aanhaken bij evenementen als STRP , het lichtfestival GLOW of de Robocup voetbalwedstrijd. “Het Evoluon moet weer van de stad worden.”

“Technologie is onze nieuwe natuur. Soms onvoorspelbaar en destructief, soms ook adembenemend en hoopvol.

Koert van Mensvoort

Techniekmuseum sinds 1966

Het Evoluon fungeerde als toekomstgericht techniekmuseum van Philips van 1966 toto 1989, toen onder publieksprotest sloot. Sindsdien leidde het een sluimerend bestaan als congrescentrum. In 2018 kocht Lichtstad Erfgoed B.V. het rijksmonument met de intentie het weer open te stellen voor publiek. Het gebouw verkeert in goede staat. Wel wordt de verduurzaming een grote opgaven. “Alleen al de maandelijkse stookkosten zijn een aanzienlijke lastenpost.”

“Hoe mooi is het dat mensen weer zeggen: zullen we naar het Evoluon gaan?”

Koert van Mensvoort

Toch noemt Van Mensvoort het Evoluon een “droomlocatie”. In de eerste plaats natuurlijk vanwege de iconische vorm die inderdaad doet denken aan een ruimteschip. “Het gebouw is futuristisch en nostalgisch tegelijk, wat aansluit bij ons programma waarin ook zowel vooruit als achteruit wordt geblikt.” Daarnaast bouwt Next Nature hier voort op een rijke museale historie waarin mens en techniek centraal staan. “Er is geen toekomst van de mens voor te stellen zonder naar de toekomst van technologie te kijken: technologie is onze next nature.” Om deze redenen wordt ook de oude naam gehandhaafd. “Hoe mooi is het dat mensen weer zeggen: zullen we naar het Evoluon gaan?”