De huidige samenleving verandert snel en ingrijpend. Verkennen hoe de toekomst eruit kan zien is urgenter dan ooit. Ontwerpers kunnen – of misschien wel: moeten – een cruciale rol spelen in dit ‘toekomstdenken’. Maar hoe? Onmisbaar daarbij zijn verbeelding, creativiteit en empathie, bleek op de derde en afsluitende editie van Toekomstdenkers LIVE op 11 december 2024 in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. De avond was verdeeld in drie dominante thema’s voor de komende jaren: natuur, digitalisering en gelijkwaardigheid. Zoals altijd kreeg ook jong talent het podium.
Kijk de livestream van Toekomstdenkers #3:
De toekomst is te belangrijk om over te laten aan politici en beleidsmakers. De hele samenleving moet worden betrokken bij het nadenken van hoe we willen wonen, werken, eten en samen leven. En niet alleen hier in in Nederland maar ook in ontwikkelende werelddelen. Maar hoe? Met Futures Literacy bijvoorbeeld, een Unesco-programma dat zowel op de Hanze Hogeschool in Groningen als in de favela’s van Sao Paulo wordt gedoceerd. Naast gelijkwaardigheid werd ook de toekomst van natuur en technologie onderzocht.
Natuur
Sander van Brakel en Marc Meeuwenoord is oprichter van de interdisciplinaire ontwerpstudio Polymorf. Hij creëert multi-sensorische ervaringen in de vorm van theatervoorstellingen en installaties, waarvoor gebruik wordt gemaakt van geavanceerde technologieën als virtual reaity en kunstmatige intelligentie. Het nieuwste project Future Botanica was onlangs te zien op DDW in Eindhoven en het documentairefestival IDFA in Amsterdam. Future botanica is een augmented reality-app waarmee gebruikers, in samenwerking met een AI, zelfs een speculatieve nieuwe natuur kunnen ontwerpen. Dit virtuele ecosystemen worden vervolgens in de bestaande fysieke natuur geplant. De achterliggende vraag is: wat is de natuur en hoe verhouden wij ons er als mens toe?
Gelijkwaardigheid
Richard Kofi (36) is kunstenaar en een van de initiatiefnemers van Black Futures, een platform dat onderzoek doet naar een museum over de Afro-Europese identiteit. In zijn kunstpraktijk integreerde hij ideeën van het Afrofuturism, een kunststroming die de Afrikaanse diaspora verbindt met wetenschap, technologie en filosofie om zo een eigen toekomst te scheppen, los van het Westerse normatieve toekomstbeeld. Daarnaast is Kofi programmeur en programmamaker bij het Internationaal Theater Amsterdam (ITA). Daarvoor was hij stadstekenaar van Amsterdam.
Loes Damhof implementeert het Futures Literacy programma van Unesco in het onderwijs aan de Hanze Hogeschool in Groningen. Het doel van Futures Literacy is zoveel mogelijk mensen te betrekken bij het nadenken over en vormgeven van onze toekomst. Naast haar onderzoeks- en onderwijspraktijken adviseert en traint Loes organisaties als FutureWomenX, MOTI en Oxfam en organiseert ze Future Literacy Labs over de hele wereld die fundamentele vragen over gendergelijkheid, dekolonisatie, migratie en klimaatverandering. In 2016 werd Loes verkozen tot Docent van het Jaar van de HBO’s.
Digitalisering
Augmented reality kunstenaar Sander Veenhof werkt al jaren aan projecten waarin de fysieke en de virtuele ruimte elkaar aanvullen en uitdagen.. Alle VR- en AR-brillen die inmiddels de revue zijn gepasseerd heeft hij gedragen en – als het even kon – gehackt. Daarnaast werk hij steeds meer met kunstmatige intelligentie. Met zijn kritische werk onderzoekt hij onze groeiende afhankelijk van technologie.
Talent
Zoals op alle edities van Toekomstdenkers LIVE kreeg ook jong talent het podium. Britt Berden gaf een presentatie van de longread Bouwen aan een wereld waarin we wél geloven. Met een Open Call deed DesignDigger een oproep aan jonge designcritici op om te reflecteren op deze vragen. Britt Berden was als tweede hiervoor geselecteerd. In haar longread verkent ze hoe speculatief ontwerp een rol kan spelen in de huidige en toekomstige energietransitie, gezondheidszorg en humane AI-toepassingen.
Lees hier de longread: “We moeten een wereld bouwen waarin we wél geloven”, aldus toekomstdenker Britt Berden
Toekomstdenkers LIVE werd mede mogelijk gemaakt dank aan:
