De Design Academy (DAE) dreigt met vertrek uit Eindhoven. Een besluit om naar Roermond te verhuizen wordt nog voor de zomer genomen door de directie en de raad van toezicht. De lokale ontwerpcommunity spreekt van een eventuele ramp voor de stad. “De academie is voor de stad op cultureel gebied het allerbelangrijkste instituut. Het maakt Eindhoven tot design hoofdstad van Nederland en misschien wel van de wereld”, aldus Piet Hein Eek.
De huur van het huidige gebouw Witte Dame loopt tot 2027 en de academie is al sinds 2022 op zoek naar huisvesting. Gesprekken daarover met de gemeente hebben vooralsnog geen wezenlijke oplossingen geboden. Dus overweegt de befaamde academie een vertrek naar Roermond. De Limburgse gemeente heeft de academie een genereus aanbod gedaan voor huisvesting en andere ondersteuning. De Design Academy Eindhoven verhuisde naar de Witte Dame in 1997. Het monumentale witte gebouw en de academie zijn in de beleving van veel mensen niet meer uit elkaar te halen.
Burgemeester
Het dreigende vertrek van Eindhovens academische trots houdt de gemoederen flink bezig. Zo wordt op vrijdag 10 mei een benefietavond georganiseerd om de academie te behouden voor Eindhoven. Bovendien roert een groot aantal prominente ontwerpers zich in dit debat. Een afvaardiging uit de Eindhovense community – waaronder Joost van Bleiswijk, Kiki van Eijk, Anne Ligtenberg, Lucas Maassen en Annemoon Geurts van De Kazerne – heeft een gesprek gehad met de Eindhovense burgemeester Jeroen Dijsselbloem. Die zou daarbij hebben aangegeven dat hij zijn hulp als breekijzer bij vermogende (vastgoed)organisaties en het vinden van funding heeft aangeboden, en dat het bestuur daar geen gebruik van heeft gemaakt.
Piet Hein Eek uit in een openbare brandbrief stevige kritiek op creatief directeur Joseph Grima en onderwijsdirecteur Raf de Keninck het bestuur van DAE. “Een besluit [voor verhuizing, red] dat onder tijdsdruk is genomen door twee buitenlandse directeuren waar zoveel voor de academie, de stad en de designcommunity van afhangt, voelt niet vanzelfsprekend. We vragen ons ook af waarom de huur is opgezegd zonder vervangende huisvesting – en kunnen ons bijna niet voorstellen dat het zo is gegaan. Om nog maar te zwijgen over de onmogelijke opgave in twee jaar een gebouw met een oppervlakte van ongeveer tienduizend vierkante meter te vinden, te verbouwen en ernaartoe te verhuizen.” Waarna Eek vervolgt: “Voor ons gevoel is het een beetje een ‘two-men show’ waarbij het personeel, de studenten, de community, de stad en andere belanghebbenden niet zijn betrokken.”
Graduation Show
De impact van deze verhuizing op de academie zelf, de werknemers en de studenten maar ook de ontwerpcommunity en zelfs de stad zal groot zijn, zo is de vrees. Ter illustratie: de Graduation Show is een van de drukste locaties tijden DDW. Of de vele stageplekken die beschikbaar bij zijn van de ruime voorraad topontwerpers in Eindhoven. Kortom, een creatieve humuslaag van Eindhoven is in gevaar, zo betoogd een actiegroep met Kiki van Eijk en Piet Hein Eek als spil.
Lees de review van de Graduation Show op afgelopen DDW: Graduation Show 2023 is mislukt experiment – of is er meer mis op de Design Academy?
In eerste instantie zou de DAE verhuizen naar het Microlab op Strijp-S. In de eerste week van april kondigde de gemeente Eindhoven aan deze verhuizing te willen financieren. Maar recente ontwikkelingen suggereren dat Microlab op Strijp-S toch een onhaalbare kaart is, omdat het gereserveerde bedrag van 4 miljoen euro van de gemeente ontoereikend is. Bovendien schijnt Microlab in een slechte staat te verkeren en niet te voldoen aan de eisen van de opleiding.
Creatieve humuslaag
Het besluit van DAE om naar Roermond te verhuizen is door de directie al zo ongeveer genomen en zou alleen nog bekrachtigd te hoeven worden door de raad van toezicht. Een definitieve beslissing zou al voor de zomerreces vallen. Naast de eigen huisvesting speelt ook mee dat de gemeente Eindhoven te weinig bereid is om te helpen bij het huisvesten van de veelal internationale studenten aan DAE.
Het vertrek dreigt zelfs in een schisma in het lokale ontwerpveld te veroorzaken. “De TU/e heeft net het oude hoofdkantoor van Philips exclusief voor haar studenten toegewezen gekregen, wat nogal wat scheve gezichten heeft opgeleverd. Dit is een mooie gelegenheid om de academie ook tegemoet te komen en de boel gelijk te trekken”, aldus Piet Hein Eek. Volgens hem mag geld niet het breekpunt zijn: “Een instituut behouden is altijd goedkoper dan later weer een vergelijkbaar instituut naar de stad te krijgen. En de academie is voor de stad op cultureel gebied het allerbelangrijkste instituut. Het maakt Eindhoven tot design hoofdstad van Nederland en misschien wel van de wereld.”
Een compleet onbegrijpelijke overweging om Eindhoven te verlaten. En onbegrijpelijk dat de stad Eindhoven niet in staat lijkt de DAE bij zich te houden.
Wat is hier werkelijk aan de hand?
Het is lastig in te schatten of het bestuur de culturele verbintenis met de stad niet goed weet in te schatten, de stad Eindhoven onvoldoende kan inschatten wat de culturele en economische waarde van DAE voor de stad is, of dat DAE hier een gevaarlijk dreigingsspel speelt met de stad.
DAE is verbonden met de stad, heeft de stad een identiteit gegeven. En niet alleen de stad; ook de cultuur, het vestigingsklimaat, het leven in Eindhoven. Eindhoven is opnieuw op de kaart gezet door de waarde en impact van DAE. Er is een synergie tussen stad en DAE. Bij een scheiding tussen DEA en stad Eindhoven sterft er in beide iets wezenlijks.
Wat DAE in Roermond te zoeken heeft, en wat Roermond de studenten, de spin off, de creatieve industrie te bieden heeft is me een raadsel.
Mogelijk moet er een foenix uit as herrijzen, maar in Roermond?!
@DAE & Eindhoven: vind elkaar! En herontdek jullie beider thuis bij elkaar!