Claudy Jongstra (1963) maakt monumentale, wandvullende kunstwerken van wol zijn opgenomen in collecties van internationale musea en instellingen. Jongstra heeft een biodynamische boerderij met verfplantentuin in Friesland. Onlangs lanceerde een eerste meubel en de duurzame textielcollectie LOADS en in Milaan presenteert ze een eerste meubel, te zien bij Mastery.
Drijfveer
Waarom ben je gaan doen wat je doet? Welk (maatschappelijk) probleem wil je oplossen – waar gaat je hart sneller van kloppen? “Ik probeer een bijdrage te leveren aan kwaliteit in de wereld. Ik wil iets toevoegen in plaats van verspillen. Als maker, als activist, vanuit respect voor mensen en de natuur, zet ik me in voor regeneratieve landbouw en meer biodiversiteit. Dat doe ik door een perspectief te bieden, onder meer door de schoonheid van een kleurrijk, levendig en gezond hoopvol landschap te laten zien in mijn monumentale kunstwerken. Ik heb een hekel aan de zinloosheid van spullen, hou van schoonheid. Van dingen die goed en met liefde en aandacht zijn gemaakt, die een eigen signatuur hebben, de identiteit van de maker in zich dragen.”
Lees ook: ‘Vrouwelijke rolmodellen’ Hella Jongerius en Claudy Jongstra onderscheiden door BNO
“Ik werk samen met wetenschappers en boeren die de eeuwenoude recepten helpen vertalen naar deze tijd, zoals biodynamische boerderij De Beersche Hoeve in Brabant. Voor het eerst in honderd jaar verbouwen we op grote schaal de plant wede, waaruit we prachtige indigoblauwe kleurnuances destilleren. Zo dragen we bij aan meer biodiversiteit op het land dat wordt gedomineerd door een monocultuur. Ik werk met de inheemse schapen die geen antibiotica krijgen, het ecologisch landschap in balans houden en de kwaliteitswol leveren. Met mijn team werk ik in de studio op een inclusieve manier, met een tachtigjarige spin-expert tot stagiaires. Kennisoverdracht is belangrijk: we werken met scholen en opleidingen: zo hebben we een curriculum ontworpen voor MBO’s in Friesland en samen met Lidewij Edelkoort voor masterstudenten mode aan Polimoda in Florence.”
“Zo brengen we bedrijven, makers, architecten, boeren, designers, wetenschappers, producenten, sociale ondernemingen en chefs samen. Vanuit deze community creëren we een beweging, alternatieve systemen voor de toekomst, als antwoord op de huidige staat van de landbouw. Ik geloof sterk in het belang van de gemeenschap, dat is de basis van onze identiteit en cultuur. Het biedt ons, zeker nu de wereld in verval zinloos aan het koersen is, richting, houvast en structuur.”
“Ik heb een hekel aan de zinloosheid van spullen, hou van schoonheid, van dingen die goed en met liefde en aandacht zijn gemaakt”
“In 2022 zijn we LOADS begonnen als uitbreiding van de studio. Het is gebaseerd op drie pijlers: landbouw, educatie, en het samen behouden en doorgeven van kennis van oude ambachten en maakprocessen van natuurlijke materialen en technieken. We geven masterclasses, Farm to Table-diners met chefs en events met Odin, een coöperatieve biologische supermarktketen. Ook hebben we LOADS Collection gelanceerd, een revolutionaire textiellijn, als tegengif tegen de destructieve impact van de mode-industrie.”
Nederlandse Creativiteit
Naast kunstenaars is Claudy Jongstra ook eco-activist gericht op onderwijs, landbouw en mode. Door een radicale bodem-tot-bodem filosofie, waarbij inclusieve, coöperatieve en ecologische werkwijzen centraal staan, probeert ze kennis te behouden en over te dragen. Ook zet ze zich in voor het herwaarderen en opnieuw tot leven brengen van oude technieken en ambachten zoals weven en spinnen.
“Ik geloof sterk in het belang van de gemeenschap, dat is de basis van onze identiteit en cultuur”
Creativiteit is essentieel voor vernieuwing, wat is in jouw ogen de kracht van Nederlandse creativiteit? En welke kansen zie jij voor Nederland, waarop zouden we internationaal ‘vol’ moeten inzetten? “Het vrije denken is de kracht van de Nederlandse creativiteit, of het nu grafisch ontwerpen, architectuur of design is. Daarvan zijn modeontwerper Iris van Herpen en onderzoekend ontwerper Hella Jongerius belangrijke voorbeelden. De Nederlandse ontwerpsector heeft een sterk profiel waarbinnen creatieven een ongekend sterke eigen kwaliteit bezitten. Ik denk dat we die zichtbaarheid moeten uitvergroten in een tijd waarin globalisering leidt tot nivellering.”
FOTO Michel Claus
Buitenland
Internationaal opereren is (financiële) risico’s durven nemen en uit je comfortzone stappen – wat is je mooiste ervaring op dat vlak tot nu toe en je belangrijkste advies om met anderen te delen? “Ik hou de tijdsgeest in de gaten, geloof in vooruitdenken en niet blijven hangen in nostalgie. Investeren in de lange termijn, het opbouwen van een netwerk en van vertrouwen is heel belangrijk. Dat kost dus tijd. Als je denkt dat je ad hoc, snel of eenmalig ergens in kunt investeren, zal dat vaak tot een teleurstelling leiden. Je zorgt voor zichtbaarheid door vaker naar internationale beurzen zoals de Milan Design Week te gaan. Dat deden wij voorgaande jaren en dit jaar zijn we er met het initiatief ROOTS, een collectief ontwerpers en kunstenaars die met bio-based materialen werken. Vaak komt er pas jaren later iets uit voort.”
“De Nederlandse ontwerpsector heeft een sterk profiel waarbinnen creatieven een ongekend sterke eigen kwaliteit bezitten”
“Ik werk veel samen met partners in Spanje. Dat begint met mensen praten, me verdiep in hun cultuur, uitzoeken hoe we ons tot elkaar verhouden. Zeker in Spanje is het intermenselijk contact van grote waarde als je zaken doet. Het zijn vaak familiebedrijven die trots zijn op wat ze doen. Voor de langdurige commitments die wij aangaan nemen we serieus de tijd; je zit al gauw drie uur aan tafel. Tijdens die besprekingen voer je andere gesprekken dan in Nederland. Je komt niet alleen tot de kern van het zakendoen, maar de persoonlijke interesse gaat veel verder. Voor biodynamische boeren in België, met wie we sinds kort samenwerken, geldt hetzelfde: het komen tot een langdurige samenwerking wordt zorgvuldig, met aandacht en verantwoordelijkheid aangepakt.”
FOTO Marcel van der Vlugt
Kennis
Hoe ontwikkel jij je verder, in hoeverre doe jij internationale kennis op of wissel je die internationaal uit om verder te komen? “Landbouw is het hoofddoel. Het begint bij de bodem. Wij werken samen met biodynamische boeren die de teelt begrijpen. Samen doen we research.”
Toekomst
Hoe kijk je naar de toekomst? Ben je hoopvol of somber? “Ik ben overwegend hoopvol. Somberheid leidt tot stilstand. In de periferie ontstaan allerlei initiatieven die een krachtig antwoord vormen op de huidige systemen in de stad en op het platteland. Zoals De Boerderij van de Toekomst, Land van Ons, initiatieven die gaan over eigenheid en eigen systemen als alternatieven voor de toekomst van de landbouw. Ik ben bewust bezig de schok in de wereld waar we middenin zitten van richting te doen veranderen door haalbare oplossingen voor de uitdagingen waar de landbouw voor staat te faciliteren en initiëren. Dat doen we door veel mensen te activeren.”
FOTO Peter Cox
“LOADS is nu het hart van waaruit we allerlei activiteiten ondernemen. Een voorbeeld zijn de Farm to Table diners waarvan we er recentelijk een hebben georganiseerd in samenwerking met Benny Blisto, chef van Restaurant Bak in Amsterdam. Daar komt weer een educatieve verdieping uit voort: bij boerderij De Beersche Hoeve in Brabant willen we een podium creëren waarvoor we sprekers uitnodigen. Ook met mijn kunstwerken, waaronder de nieuwe serie Tangible Transformations van vitale en bloeiende landschappen in uitbundige kleuren, dienen als een manifest voor een alternatieve toekomst. In die zin zijn ze een oproep tot bewustwording en actie om ons ecosysteem te beschermen en een meer biodivers landschap te realiseren.’
Uitsmijter
Tenslotte, als jij op een zeepkist staat met een stuk karton – wat zou daarop staan? “Schoonheid is toch het allereerste begin.”
Elke maand presenteren DesignDigger en CreativeNL een ‘leader’ uit de Nederlandse creatieve industrie. Eerder werden onder meer Nike artdirector Niek Pulles en futuroloog Bas van de Poel geïnterviewd.