De huidige samenleving verandert snel en ingrijpend, neem alleen technologie en klimaatverandering. Verkennen hoe de toekomst er gaat uitzien wordt daarom steeds noodzakelijker. Ontwerpers kunnen – of misschien wel: moeten – een cruciale rol spelen in dit ‘toekomstdenken’? Maar hoe? Daarom start DesignDigger een langlopende verkenning van niet alleen het denken over de toekomst maar ook het ontwerpen ervan.
Nadenken over de toekomst is urgenter dan ooit – maar ook steeds complexer. Dit ‘toekomstdenken’ is een mix van wetenschap, journalistiek, onderzoek en data-analyse en in toenemende mate ook creatieve disciplines als design en architectuur. Het is dan ook cruciaal dat ontwerpers meer kennis over dit toekomstdenken ontwikkelen. Het gaat immers om een nieuwe wereld die moet worden ontworpen. En wie zou daar beter toe in staat zijn dan de ontwerper zelf?
Een manier waarop ontwerpers, architecten en andere creatieve disciplines dit ‘toekomstdenken’ toepassen is met speculative design. Deze provocerende prototypes, fantasievolle scenario’s en kunstzinnige installaties nemen een voorschot op een toekomst die apocalyptisch maar ook optimistisch kan zijn. Deze creatieve, soms ronduit provocerende scenario’s zijn een manier om gewenste én ongewenste toekomsten te verkennen.
Kortom, de toekomst was nog nooit zo actueel voor ontwerpers. Daarom start DesignDigger een langlopende verkenning van niet alleen de toekomst maar vooral de manier waarop we daarover nadenken.
Longreads en interviews
Met diverse longreads wordt een kritische verkenning gemaakt van de verschillende manieren van toekomstdenken. Met interviews met invloedrijke toekomstdenkers, wikkende wetenschappers, speculatieve ontwerpers en fantasievolle kunstenaars wordt een onderscheid gemaakt tussen feit en fictie van de speculatieve scenario’s voor de wereld van morgen. En vooral ook: wat kan de toegevoegde waarde zijn van toekomstdenken voor de verschillende ontwerpdisciplines?
Open Call
Jonge ontwerpers, schrijvers en (design)critici worden opgeroepen om actief deel te nemen aan dit onderzoek. Daarvoor wordenbtweee Open Calls uitgezet met een werkbudget van 500 euro. Het resultaat kan een visuele column die een toekomst verbeeldt maar ook een prikkelende longread over de relevantie van toekomstdenken. Deze week wordt de eerste Open Call gelanceerd.
Live-events
Vanaf september wordt bovendien een drietal live-programma’s ontwikkeld waarin de toegevoegde waarde van toekomstdenken voor de ontwerppraktijk wordt verkend. Hoe kun je als ontwerper een waardevol scenario opstellen? Hoe kan dit worden geïntegreerd in het designonderwijs? Veel van de scenario’s en prototypes zijn een mix van journalistiek, wetenschap en kunst – maar is het ook ontwerp? En misschien wel nog belangrijker: hoe valide zijn deze hypothetische projecten en onderzoeken? Loert er niet de onvermijdelijke valkuil van vrijblijvendheid?
Voor dit live-programma werkt DesignDigger samen met Ontwerp Platform Arnhem, het Nieuwe Instituut in Rotterdam en Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Daarmee hebben deze interactieve events met debat en reflectie een landelijk bereik. De komende weken wordt de line-up van het eerste event op donderdag 12 september (20-21.30u) in Arnhem bekend gemaakt. De twee ontwerpers/critici die zijn geselecteerd middels de Open Call zullen hun bijdrage op het podium toelichten op de events in het Nieuwe Instituut (donderdag 7 november) en Pakhuis de Zwijger (woensdag 15 december).
Online-dossier
Tot slot, ontwerpers met relevante projecten worden nadrukkelijk opgeroepen om deze te mailen naar info@@designdigger.nl. Naast een projectbeschrijving moeten er minimaal 3 highres afbeeldingen (max. 1mb per beeld) worden meegestuurd. Relevante projecten worden geplaats op DesignDigger en aansluitend opgenomen in het online-dossier Toekomstdenken. En ja, natuurlijk is ook al deze content – online en offline – weer gratis en voor iedereen toegankelijk. Dit is mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.
Absoluut noodzakelijk.
Mijn onderzoek aan de faculteit Design Cultures aan de Vrije Universiteit in 2022 benadrukte dat design speculatieve aspecten moet bevatten die kunst en filosofie vermengen. Bovendien, met ecologische zorgen in gedachten, is het essentieel dat design inspiratie haalt uit de natuur en circulair en regeneratief is.
Design moet ook helende eigenschappen bezitten. Gezien de dringende behoefte aan oplossingen, hebben wetenschappers, ontwerpers en denkers de plicht om de weg naar een betere wereld te banen.
Gebaseerd op deze concepten geef ik les en lezingen over bio-geïnspireerd design, waarbij we ons een gewenste toekomst voorstellen en deze ideeën omzetten in tastbare objecten. Zelfs als het geen baanbrekende innovatie is, blijft het een onderwerp van discussie, wat leidt tot het besef dat mensen inherent verbonden zijn met de natuur.
Komend academisch jaar zal ik met deze ‘missie’ les geven aan de Shanghai University of Engineering and Science (SUES) in China.