Deze week presenteert DesignDigger dagelijks een kritische reflectie van een ontwerper, criticus of onderzoeker over de Dutch Design Week, die vrijdag begint. Vandaag tempert ontwerper en schrijver Marcos Kueh de verwachtingen van designfestivals. Al blijft hij optimistisch. “Het is belangrijk om zeer uitgebreide en dure checkpoints van hoop te hebben in de jaarlijkse agenda van design.” Marcos richt zich op het ontwerpperspectief Signature & Collectable Design en de DDW-missie Achieving our Equal Society.
FOTO Stephan Velema
Het thema voor de Dutch Design Week 2023 is Picture This. Aan de onschuldige handeling van het nemen van een snapshot gaat een nauwkeurige een besluitvormingsproces aan vooraf van fracties van een seconde . Wat laten we wel of niet zien binnen de beperkte ruimte van de lens? De fabrieksarbeiders in China zullen nooit in het kader van een iPhone-advertentie worden overwogen. Maar plus-size modellen, mensen met een donkere huidskleur en punkers, say cheese!
Google definieert het woord design als ‘planning’ of een ‘beslissing’. Net als bij het maken van foto’s is de manier waarop een ontwerp wordt gerealiseerd inderdaad ook afhankelijk van subjectieve variabelen: wie maakt het ontwerp en hoe worden deze ontwerpen gemaakt? Sommige fotografen kiezen een thema – neem clowns – en componeren moodboards op basis van hedendaagse trends en statistieken, maken duidelijke schetsen en begrotingen. Vervolgens bezoeken ze het circus met een vooraf bepaald idee dat moet worden uitgevoerd. Anderen benaderen het fotografische ambacht meer als een documentaire praktijk, waarbij ze een reis plannen om vervolgens foto’s te maken in een free flow en aansluitend reflecteren op de gemaakte foto’s en hun ervaring daaruit samenstellen.
Beide benaderingen zijn pogingen om intieme waarheden en percepties te beschrijven. Krijgt één van deze fotografische methodes een bevooroordeeld platform – met lovende recensies, erkenning en opname in belangrijke nationale overzichtsboeken – dat dreigt het risico iedereen, de fotografen inclusief, er overtuigd van is dat dit de ultieme waarheid is. Dat elke clown eruit ziet als de clown die wordt getoond in die prijsuitreiking of dat overzichtsboek.
Designfestivals
Ter verduidelijking, deze beschrijving is een metafoor voor mijn vragen met betrekking tot hoe platforms worden opgezet in relatie tot de verheerlijking van creatieve perspectieven. Is het beeld van het nationale designfestival een van tevoren vastgestelde presentatie met complete budgetten voor welke rekwisieten en projecten moeten worden opgenomen in het (fotografisch) kader, met vooraf gepland licht om bepaalde stemmen verder te benadrukken en te verheffen? Of is het beeld van de Dutch Design Week een ontwikkelingsproces naarmate de festiviteiten zich ontvouwen, waarbij de meer organische reacties, de uitwisseling van dialogen, de opkomst van de deelnemers en bezoekers gaandeweg en ter plekke in het kader worden overwogen?
De eerste aanpak, met zijn gesloten en gecontroleerde structuur, belooft een nauwkeuriger resultaat dan bij een spontane ‘afdruk’. Maar in hoeverre de clowneske performance is gecureerd voordat het iets meer wordt dan het echte leven, dat verdient een moment van overpeinzing. Zijn de mensen in de Coca-Cola advertenties nou ect gelukkig? Er is altijd ruimte om meer onvoorspelbaar te zijn in deze complexe design industrie.
Reflecterend op beide polariserende opvattingen hierboven is de realiteit altijd een kwestie van balans: zonder een afgekaderd blikveld loopt het dure designfestival het risico een experiment te worden zonder duidelijke doelen. Daarom heeft de Dutch Design Week tien programmaverhalen geïntroduceerd als kaders voor hoe bezoekers de deelnemende projecten kunnen benaderen.
Intiem fotoportret
In het ontwerpperspectief van Signature and Collectable zijn de projecten gedefinieerd door hun unieke expressies via objecten die interesse wekken in het verzamelen. In deze categorie vallen projecten zoals Ivi van Keulen’s Antifragile Ceramics, waar ze het concept van antifragiliteit (een eigenschap van systemen waarin ze hun vermogen vergroten om te gedijen bij fouten, gebreken of mislukkingen) contrasteert met het gebruik van keramiek.
Caludia Paredes’ Archeological Data herziet een universum waarin grond en klei worden gebruikt als een koelreservoir als oplossing voor verspillende energieconsumptie. Beide projecten zullen te zien zijn tijdens de designweek en passen in het thema Picture This, waarin dringend wordt nagedacht over toekomstige scenario’s van hoe ontwerpers antwoorden vinden op dringende hedendaagse vragen over duurzaamheid en onze relatie met materialen.
Over het algemeen inspireert de ontwerper het publiek door verschillende perspectieven aan te bieden in vertrouwde materialen of objecten, en spoort het publiek aan om een object – in welke vorm dan ook – mee naar huis te nemen, vergelijkbaar met een intiem fotoportret. Maar de genuanceerde redenen waarom het publiek privé een verkoelend kleisculptuur wil verwerven, is een fascinatie die we alleen kunnen ontdekken via persoonlijke conversaties en andere uitwisselingen tijdens het festival zelf.
Iraanse vrouwen
In de missie Achieve Equal Society beginnen de discussies met kleine alledaagse prompts; van de alledaagse aftakeling en veroudering, tot vrouwen die zich ontdoen van de religieuze plicht van de hoofddoek. Door de kritische blik van elke ontwerper worden eenvoudige handelingen die zijn verbonden met specifieke culturele connotaties en ingewikkelde machtsstructuren zichtbaar en invoelbaar.
FOTO Bouwedewijn Bollmann
MAISON DE FAUX’s Timelesstime is een tentoonstelling en performance die al zijn ervaring in scenografie en mode, beeldende kunst, digitale cultuur en choreografie samenbrengt en ontsnapt aan het verhaal van tijd en tijdloosheid, van gebrek aan tijd en eeuwige waarden. Crafted Liberation van RK-collective heeft stadionstoeltjes gemaakt van gedoneerde hoofddoeken van Iraanse vrouwen en vertelt daarmee de verhalen over strijd tegen politieke en maatschappelijke beperkingen. Beide projecten zijn beweeglijke, dansende entiteiten: de een bevrijd van de hiërarchische beperkingen van leeftijd, de andere toont met een stadion vol stoelen de eenheid en empowerment van onderdrukte vrouwen uit een ander land.
Hoe laten deze design projecten zich nou het beste vergelijken met een foto – met een verbeelding van bepaald scenario op een specifiek moment in de tijd? Misschien is een betere manier om het thema van dit jaar te begrijpen, om deze projecten te heroverwegen als projecties van de toekomst in plaats van een letterlijke weergave uit het verleden. Wanneer we opkijken naar de sterrenhemel ’s nachts, lijkt er eindeloze ruimte te zijn voor mogelijkheden en optimisme. Het is cruciaal om zeer uitgebreide en dure checkpoints van hoop te hebben in de jaarlijkse agenda van design. Zolang we met beide benen op de grond blijven staan en bereid zijn om bij de huidige problemen te blijven en het verschil te kennen tussen een projectie en echte sterren, is er geen kwaad in af en toe te verdwalen in een mooie foto van een sterrenhemel.
Bio
Marcos Kueh (1995, Sarawak) is een textielkunstenaar met een achtergrond in grafisch ontwerp en reclame. Opgegroeid in een postkoloniaal ontwikkelingsland, is hij altijd gefascineerd geweest door zijn identiteit als Maleisiër en zijn plaats in de grotere discoursen in het Westen. Zijn praktijk draait om het bewaren van hedendaagse legendes op textiel; om vezels te gebruiken om stukjes alledaagse verhalen die hij tegenkomt voor verhalen te rijgen – net zoals de voorouders van Borneo deden met hun dromen en legendes, voordat de geschreven alfabetten uit het Westen arriveerden.
In veel van zijn artistieke onderzoeksprojecten verkent hij het spektakel van hoe zijn land wordt waargenomen, van koloniale beschrijvingen in antropologische musea over de hele wereld tot marketingteksten in toeristische advertenties, vergeleken met zijn geleefde ervaringen als mens uit een klein stadje in Borneo, navigerend door alledaagse verwachtingen om vooruitgang te boeken als moderne burger in een geleidelijke, uniforme, geglobaliseerde wereld.
