De expositie Ekstasis – Een universum van licht en geluid (t/m14 jan 2024) is een meeslepende ervaring van licht, geluid en ruimte. De ervaringskunst in Stedelijk Museum Schiedam (t/m14 jan 2024) is zowel digitaal als analoog en bestaat uit ontastbare ‘materialen’ die niet alleen verrassende beelden maar ook alternatieve werelden tonen.
FOTO Dammes Kieft
Vroege housecultuur
Ekstasis is het oud-Griekse woord voor het ‘buiten jezelf raken’ of ‘het alledaagse ontstijgen’. De gelijknamige tentoonstelling geeft een overzicht van hoe kunstenaars steeds de nieuwste middelen inzetten om een tijdelijke andere werkelijkheid op te roepen – en hoe dat in iedere tijd weer anders is. Van zinsbegoochelende installaties tot subtiel schaduwspel: Ekstasis verandert het Stedelijk Museum Schiedam in een zintuiglijke ervaring, met een vleugje vroege housecultuur maar ook het ritmische minimalisme van de Nul-beweging in de jaren zeventig. Te zien is werk van onder meer Heleen Blanken, Casimir Geelhoed, Mariska de Groot, Nazif Lopulissa, Jan van Munster, Anni Nöps, Jan Schoonhoven en Nick Verstand.
Lees ook over dit project van Nick Vestand met Jólan van der Wiel: Corona-files #10 – Slimme volg-lasers maken kunstzinnig kijkspel van social distancing
FOTO Pieter Kers
Waarom zoeken wij de extase? En hoe kun je die bereiken? De samenstellers van deze expositie kunsthistoricus Sanneke Huisman en hedendaags kunstenaar Nick Verstand laten vier installaties van hedendaagse makers een mogelijk antwoord geven op deze vragen. Ze worden geplaatst in dialoog met werken uit de museumcollectie, veelal gemaakt in de jaren 1960 en 1970. Samen toveren deze kunstwerken van toen en nu toveren het museum om tot een plek waar waar het lichaam in beweging komt en de geest een andere realiteit betreedt. De kunstwerken in Ekstasis deinen langzaam, draaien wild of beginnen zachtjes te zingen. Soms met een voorzichtige uitnodiging aan de bezoeker om hetzelfde te doen.
Computers, lasers en algoritmes
Licht en geluid spelen een belangrijke rol in de werken en installaties die gastcuratoren Sanneke Huisman en Nick Verstand selecteerden voor Ekstasis. De ervaringskunst die ontstaat met deze ontastbare ‘materialen’, roept in een oogwenk nieuwe beelden en werelden op. In de nieuwe geluidsinstallatie Borderlands van Casimir Geelhoed en Anni Nöps scheppen ronddolende geluiden een universum dat je alleen kunt horen. De kunstenaars gebruiken ongrijpbare materialen zoals licht en geluid, maar ook de nieuwste digitale technieken. Ekstasis laat zien dat computers, lasers en algoritmes onderdeel zijn van het artistieke gereedschap anno nu. Het speelveld voor deze makers is allang niet meer beperkt tot de museumzaal; hun werk is ook te zien bij theaters, op festivals en in clubs.
In de tentoonstelling worden deze nieuwste experimenten naast werken uit de museumcollectie geplaatst. In de jaren 1960 en 1970 zetten kunstenaars ook al de kunstwereld op zijn kop. Ze verzetten zich tegen het elitaire karakter van kunst en gebruiken alledaagse materialen. Co-curator Huisman: “Het valt mij op dat veel kunstenaars van nu zich bewust of onbewust verhouden tot hun voorgangers uit de jaren 1960 en 1970. Ze hebben dezelfde dwarse mentaliteit. Alleen gaan de kunstenaars van nu vaak net een stapje verder. In Ekstasis willen we de twee tijden aan elkaar spiegelen én de verschillen laten zien.”
Ekstasis – Een universum van licht en geluid. T/m 14 januari 2024 in Stedelijk Museum Schiedam.