De Kazerne Design Award 2023 is gewonnen door Jelle Seegers. De afgestudeerde ontwerper aan de Design Academy Eindhoven kreeg de prijs van 5000 euro voor zijn Solar Metal Smelter, een enorme vergrootglas-achtige glasplaat die zonlicht bundelt. Met de hitte die wordt opgewerkt smelt hij ijzer, waarmee hij vervolgens nieuwe gereedschappen maakt. Seeger realiseert op deze manier een autarkische eenmansfabriek.
Jelle Seegers is een ontwerper met een radicaal duurzame werkpraktijk. De basis daarvan is de Solar Metal Smelter, een even simpel als doeltreffend gereedschap. Een enorm zelfgebouwd vergrootglas stuurt zonlicht naar één punt: een hittebestendige smeltkroes waar de temperatuur oploopt tot bijna 1000 graden Celsius. Seegers draait de constructie eens in de vijf à tien minuten zo dat -ie optimaal zonlicht vangt. In deze extreme hitte smelten aluminium en zinken resten. De vloeibare massa wordt in een mal gegoten, waar het stolt en zo een nieuwe vorm aanneemt, die jaren onveranderd zal blijven.
Kazerne Design Award
De Kazerne Design Award is voor de vierde keer uitgereikt. Het is een aanmoedigingsprijs voor recent afgestudeerde studenten van de Design Academy Eindhoven. De jury honoreert jaarlijks een gelukkige winnaar met eeuwige roem en 5.000 euro. Alle negen genomineerde ontwerpers zijn deze hele zomer te zien op een tentoonstelling in het culturele en culinaire platform De Kazerne in Eindhoven. De jury van de Kazerne Design Award bestaat uit Annemoon Geurts van De Kazerne, ontwerper Kiki van Eijk, social designer Anne Ligtenberg en Jan Hoortnje van de Rotary Eindhoven-Soeterbeek.
Lees ook over de winnaar van 2021: Teun Zwets wint Kazerne Design Award met geïmproviseerde huisraad van straatafval
Het uitgangspunt van de ‘smelter’ gaat terug naar Seegers’ kindertijd: “We hebben allemaal als kind wel een vuurtje willen maken met een vergrootglas.” Dat kinderlijk eenvoudige idee kreeg vervolgens een concrete toepassing na zijn stage bij een metaalgieterij. Het lukte hem om een enorm vergrootglas te maken, dat tot 900 graden Celsius kan verwarmen. “Heet genoeg om ijzer te smelten.” Seeger studeerde in 2022 cum laude af in de richting Public Private.
In zijn ambitie om duurzaam te kunnen ontwerpen, ondervond Jelle Seegers dat duurzame, handelbare productiemethoden vaak tekort schoten. Daarom startte hij met het ontwerpen en maken van gereedschappen, waar andere makers duurzame producten mee kunnen maken. Binnen vijf jaar wil Seeger een volledige fabriek realiseren die draait op zon-, wind- en menskracht. Als de zon schijnt, worden metalen gesmolten. Als het waait worden draaien machines om te boren of te zagen. En het slijpen en verder bewerken van metaal doet hij machines die door hemzelf worden aangedreven.
Lees ook over de winnaar van de eerste editie in 2021: Theezetter die water uit lucht filtert wint Kazerne Design Award
Zon-, wind- en menskracht
Een goed hulpmiddel doet volgens Seegers “niet alleen waarvoor het is ontworpen, maar doet dat ook voor een lange tijd. Het moet langer meegaan dan de gebruiker en ontworpen zijn om nooit volledig te verslijten, maar functioneel en efficiënt te blijven naarmate het ouder wordt. Een goed stuk gereedschap is tijdloos en zal over een eeuw net zo waardevol zijn als nu. Als een gereedschap erg duurzaam is, is het zeer waarschijnlijk dat het hoofdonderdeel een gegoten metalen onderdeel is. Omdat het gegoten metalen onderdeel zeer stabiel is, vormt het een betrouwbare basis voor alle andere onderdelen om goed samen te werken.”
Seegers wil van de 5000 euro prijzengeld een tweede, grotere Solar Metal Smelter realiseren van echt glas in plats van acrylaat. “Daarmee kan ik niet alleen zink en aluminium smelten, maar ook brons, roestvrij staal en gietijzer. De belangrijkste focus in die machine is capaciteit en gebruikersveiligheid, dus dit is niet alleen een duurzamere en bevredigendere manier van metaalgieten, maar ook een veiligere, gezondere en economisch rendabelere manier.” Vanzelfsprekend zal hij dat glas smelten met zijn eerste Solar Metal Smelter.
De expositie met alle negen genomineerden voor de Kazerne Design Award is deze hele zomer te zien in De Kazerne, Eindhoven.