De jury van de BNO Piet Zwart Prijs prijst Hella Jongerius (1963) grote bewondering voor de manier waarop zij onderzoekt, experimenteert, grenzen verlegt en voortdurend blijft pionieren. Eigengereid volgt zij zowel culturele als commerciële paden, of baant die waar nodig. Ook haar eigen praktijk heeft ze een aantal keren opnieuw uitgevonden: begonnen als individueel opererende ontwerper zette ze vervolgens een ontwerpbureau op, om daarna te kiezen voor een internationaal verspreid netwerk van ontwerpers die werken onder haar leiding. Haar invloed op volgende generaties ontwerpers is groot: ten aanzien van wat ze maken, hoe ze onderzoeken en hoe ze hun praktijk inrichten.
Eerder dit jaar werd Hella Jongrius ook al benoemd tot erelid van de BNO. Lees het nieuwsbericht: ‘Vrouwelijke rolmodellen’ Hella Jongerius en Claudy Jongstra onderscheiden door BNO
Haar loopbaan startte als een komeet in 1993 met vazen en wasbakken van buigzaam rubber voor het vernieuwende ontwerpplatform Droog Design. Vervolgens pionierde ze met ambachtelijke producten, zoals porselein en aardewerk voor Koninklijke Tichelaar Makkum, het oudste familiebedrijf van Nederland. Waarna de industrie de weg vond naar het Jongeriuslab, zoals haar studio heet. Haar Polderbank voor meubelmerk Vitra is een internationale bestseller; haar uitverkochte collecties voor IKAE zijn gewilde collector items.
De afgelopen tien jaar storrte zij zich helemaal op kleur. Dit voorlopige conclusie van dit intensieve onderzoek is weinig opbeurend: De wereld leidt aan kleur-anorexia. Er wordt steeds meer gebruikt gemaakt van synthetische kleurpigmenten van de verfindustrie met een constante kwaliteit. Volgens de industrie moet een kleur altijd hetzelfde zijn, of deze nou op textiel of op glimmend metaal is aangebracht. Ook worden enorme bedragen gepompt in onderzoek naar krasbestendigheid of lichtvastheid maar niet in de ontwikkeling van gelaagde kleurrecepten. Een rode auto moet bijvoorbeeld ’s ochtends exact dezelfde tint hebben als in het zachte avondlicht. Wat onzin is natuurlijk. Levende en ademende kleuren zijn juist een noodzakelijke antidode voor het kille witte licht van de digitale schermen waarnaar we de hele dag kijken. Daarom is haar missie een herwaardering van “instabiele kleuren”, die reageren op het licht of het materiaal waarop ze zijn aangebracht. Door een vleugje rood door de standaard verfrecepten voor groen te mengen bijvoorbeeld.
Inmiddels heeft ze haar focus verlegt naar weeftechnieken. In Europa is de weefindustrie de afgelopen twintig jaar in verval geraakt door de opkomst van fast fashion. Productie is ge-outsourced naar lagelonenlanden als India en Vietnam. Bovendien worden stoffen steeds vaker voorzien van prints, waardoor bijzondere weeftechnieken overbodig worden. Uit kostenbesparing neemt de variatie in gebruikte stoffen af. Daarom zien zoveel banken en gordijnen er hetzelfde uit. Maar het is essentieel voor de intuïtieve manier waarop we onze leefomgeving ervaren. Hoe valt een gordijn? Hoe stevig voelt een trui? Hoe zacht is een bankleuning? Het staat of valt met het weefsel. Juist in een wereld die steeds digitaler en daarmee 2-dimensionaler wordt, neemt de behoefte aan een tastbare en zachte omgeving alleen maar toe, meent Jongerius.
Hella Jongerius werkt(e) voor internationale merken zoals Ikea, KLM, Danskina, Maharam en Artek. Na haar studie aan de Design Academy Eindhoven (destijds AIVE) viel ze op met haar ontwerpen in ongebruikelijke materialen, zoals de Soft Urn en een zachte flexibele wasbak. In 1993 richtte ze haar eigen studio Jongeriuslab op. In 2009 verplaatste ze haar ontwerpstudio naar Berlijn, waar ze nog steeds woont en werkt.
Over de BNO Piet Zwart Prijs
De BNO Piet Zwart Prijs is een eervolle onderscheiding voor een ontwerper die van grote betekenis is voor het vakgebied en een voorbeeld is voor nieuwe generaties ontwerpers. Alle erkende ontwerpdisciplines die belangrijk zijn voor het aanzien en de ontwikkeling van het ontwerpvak komen in aanmerking. De BNO Piet Zwart Prijs wordt eens in de twee jaar toegekend. Hoewel de bekendmaking nu is, tijdens de Dutch Design Week waar ook de expositie met alle andere Dutch Design Awards is te zien, zal de prijs feitelijk pas in het voorjaar van 2022 worden uitgereikt, tijdens een speciaal aan Hella Jongerius gewijd inhoudelijk event.
De jury voor de BNO Piet Zwart Prijs 2021 bestaat uit Timo de Rijk (juryvoorzitter), Pieke Bergmans, Gert Franke, Joost Grootens, Ed van Hinte en Shahar Livne. Madeleine van Lennep (directeur BNO) is secretaris. Sinds de oprichting van de prijs in 1983 is deze uitgereikt aan onder meer Friso Kramer, Jan van Toorn, Wim Crouwel, Eva Besnyö, Nel Verschuuren, Jan Bons, Bruno Ninaber van Eyben, Gert Dumbar, Willem Diepraam, Marijke van der Wijst, Gerard Unger, Ulf Moritz, Paul Mijksenaar, ontwerpstudio LUST en Frans Bevers.
Gefeliciteerd Hella! Met hartelijke groet, Ilse Wetzel (v/h Eindhovens Dagblad)