Dirk van der Kooij kennen we van zijn lampen en stoelen die hij met vervaardigd met een robotarm die is omgebouwd tot een reusachtige 3D-printer. Een andere zelfontwikkelde productietechniek met afvalplastic is het materiaal smelten en vervolgens in mallen persen. Zo maakte hij ook zijn nieuwste product: de Stop Stool.
“Het klinkt allemaal veel ingewikkelder dan het is”, zegt Dirk van der Kooij. De robots kocht hij destijds op een online veiling van een Chinese autofabriek. De grijparm verving hij door een dikke spuitkop waarmee hij dikke draden van gerecyclede kunststof kan printen. Lastiger was vooral het programmeren van software waarmee de robotarmen kan worden aangestuurd.
Tafels met olifantenhuid
De eerste stoel die hij vervaardigde voor zijn afstuderen aan de Design Academy Eindhoven in 2010 was een instant succes. Deze gestroomlijnde Endless Chair bestaat uit één lange draad van koelkastplastic. “Je ziet in een oogopslag hoe mijn meubels zijn gemaakt.”
“Je ziet in een oogopslag hoe mijn meubels zijn gemaakt.”
Dirk van de Kooij
Ook destijds al experimenteerde hij met andere productietechnieken door afvalplastic te verhitten in een oude broodoven van de Albert Heijn, waardoor het matzwarte plastic een grof ribbeloppervlak kreeg dat precies lijkt op een olifantenhuid. “Ik wilde plastic in zijn oorspronkelijke structuur laten zien in plaats van het in perfecte industriële mallen te persen. Wist ik veel dat het er zo uit zou zien.” Deze Elephant Table maakt hij nog steeds op bestelling. Vervolgens kreeg hij het idee om een robotarm om te bouwen tot printer. “Dat was wel een beetje bluf, want het eerste prototype voor mijn afstuderen moest ik met hand spuiten, omdat ik de boel nog niet aan de gang had.”
Inmiddels heeft hij het persen van afvalplastic zo verfijnd dat hij er unieke producten mee kan maken, die niet onder doen voor de fabrieksmatige perfectie van plasticproducenten als Kartell. Zijn Stop Stool lijkt niet voor niets geïnspireerd op de houten krukken van Alvar Aalto. Alleen zijn in plaats van dunnen houtlatten nu lange lappen plastic op een sierlijke manier met elkaar vervlochten.
Afvalplastic met iconische uitstraling
Om de industriële uitstraling van de Stop Stool te versterken koos hij ook niet voor de expressieve kleuren van andere ‘persmeubels’, zoals de Menhir Couch of de Meltingpot table. Maar de iconische uitstraling het krukje is er niet minder om. Met zijn eigenzinnige productietechnieken hebben zijn meubels ook een iconische uitstraling. “Maar ik werk altijd met afvalplastic. Ik word gewoon een beetje geil van die dikke klodders.”
De combinatie van industrie en ambacht, van digitale techniek en traditie, dat is wat het no-nonsense design van Dirk van der Kooij zo onweerstaanbaar maakt. Zo zijn de stoelen gemaakt van plastic, een materiaal dat voorbehouden is aan massaproductie. Maar de manier waarop hij gerecycled plastic gebruikt, krijgt dat kunststof opeens een vriendelijke uitstraling; de kleuren zijn vrolijk of lopen speels in elkaar over.
“Ik kan inmiddels een compleet interieur maken van gerecycled afvalplastic. Dat had ik ook niet van te voren kunnen verzinnen.”
Dirk van der Kooij
Ook de kille robotarmen worden gerecycled en ‘gehackt’ tot industriële machines voor flexibel maatwerk. De meubels zelf hebben daardoor een handgemaakte kwaliteit. Kleine haperingen in het printproces zijn zichtbaar in de vorm van hobbels of kleine kronkeltjes. Het zijn, kortom, eigenwijze meubels die een rijk verhaal vertellen over duurzaamheid, 3D-printen en de schoonheid van imperfectie.
“Pielen en klooien met plastic en robots”, zo omschrijft hij zijn ontwerppraktijk. Daar heeft hij zijn werkplaats op de nieuwe creatieve hub Hembrugterrein op uitgezocht. Deze oude munitiefabriek aan het IJ ligt aan de rafelrand van Amsterdam. Dat hij werkt in een gebouw dat feitelijk ook gerecycled is – het was ooit de lenzenfabriek – spreekt hem aan. “Ik hou wel van dat rauwe. In de zomer buiten vuurtje stoken. Biertjes erbij.”
De inpandige showroom kan hij inmiddels makkelijk vullen met zijn steeds uitdijende collectie. “Ik kan inmiddels een compleet interieur maken van gerecycled afvalplastic. Dat had ik ook niet van te voren kunnen verzinnen.”