Ontwerpers zijn somber over 2020 maar hoopvol over 2021. Dat is de belangrijkste uitkomst van het jaarlijkse brancheonderzoek van de BNO onder zijn leden. Daaruit blijkt dat de helft van de ontwerpers voor 2020 een afname van de omzet verwacht in vergelijking met 2019. Dat jaar steeg de omzet nog met 20 procent. Voor 2021 wordt een licht herstel verwacht. Opvallend: ontwerpbureaus zijn daarbij positiever dan de zelfstandige ontwerpers.
Een-op-de-drie zelfstandige ontwerpers maakte in 2020 gebruik van de Corona-steunmaatregelen van de overheid, met name de tijdelijke Overbrugging voor Zelfstandige Ondernemers (TOZO). Van de ontwerpbureaus vroeg de helft steun aan binnen de eerste Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW) en gebruikte nog eens 29 procent de tweede NOW-overbrugging. Respectievelijk 50 procent van de zzp’ers en 31 procent van de ontwerpbureaus maakten in het geheel geen gebruik van de beschikbare steunmaatregelen, waaronder ook belastinguitstel.
Forse omzetstijging in 2019
De harde cijfers van de branchemonitor zijn beperkt tot 2019, waarin omzet voor zzp’ers en starters een forse groei doormaakte. Deze zijn dan ook niet representatief voor de twee daaropvolgende jaren. Maar om de impact van coronamaatregelen achteraf nauwkeurig te kunnen bepalen zijn deze cijfers over 2019 cruciaal. Bovendien zijn in de monitor de omzetverwachtingen voor 2020 en het komende jaar meegenomen.
In 2019 was er nog een forse omzetstijging van 20 procent voor zzp-ers van € 72.200 in 2018 naar € 87.900 in 2019. Al blijft net als voorgaande jaren een substantiële groep van zzp’ers steken op een omzet tussen de € 15.000 en € 50.000. De omzet bij bureaus is min of meer onveranderd, namelijk € 110.300 per fte in 2019. De gemiddelde omzet van een starter is ook flink toegenomen en komt nagenoeg op hetzelfde neer als die van een niet-starter.
Deze omzet is hoofdzakelijk afkomstig uit gedeclareerde uren en bijna niet uit andere inkomstenbronnen, zoals royalty’s, de verkoop van producten of marges op inkopen. Van de gewerkte uren wordt bovendien structureel een aanzienlijk percentage niet gedeclareerd. De top drie opdrachtgevers voor de ontwerpsector in 20 19 waren 1) de zakelijke en financiële dienstverlening, 2) de industrie en bouwnijverheid, en 3) horeca, sport en recreatie.
Een onderzoek onder BNO-leden
Jaarlijks publiceert de BNO de BNO Branchemonitor met de economische prestaties van de ontwerpsector. In de BNO Branchemonitor 2021 wordt gekeken naar de cijfers in 2019, het jaar voorafgaand aan de coronapandemie. Hoe stond de ontwerpsector ervoor? En hoe gezond was de sector financieel voordat de wereld werd overgenomen door een virus? Tegelijk werd de ontwerpsector bevraagd over de impact van corona op de ontwerppraktijk in 2020 en naar de verwachtingen voor de toekomst.
