In februari hield Margriet Vollenberg nog een persconferentie voor 150 journalisten in Milaan om de plannen van Ventura Projects voor de aankomende editie van de Milan Design Week 2020 te presenteren. Amper drie maanden later is duidelijk dat niet alleen de grootste designbeurs ter wereld niet doorgaat; ook het succesvolle Nederlandse platform Ventura Projects stopt er na 11 jaar mee. “De toekomst van grootschalige evenementen als Milan Design Week is te onzeker. Hoe ziet zo’n evenement eruit als iedereen 1,5 meter afstand moet houden? En wat als bezoekers van andere continenten eerst in quarantaine moeten? Keren dit soort evenementen überhaupt wel terug? Het heeft geen zin om op de oude manier door te gaan met presentaties als er zoveel onzeker is.”
Volgens Vollenberg verandert de situatie nog steeds met de week. “Om mee te kunnen draaien moeten wij als bedrijf grote investeringen doen. Maar deze beslissingen die voor 100 procent impact hebben op de toekomst van het bedrijf en de acht vaste werknemers moeten worden gemaakt op basis van hooguit 50 procent van de daarvoor benodigde informatie. Dat is geen gezonde bedrijfsvoering.” Door nu te stoppen met Ventura Projects wil Vollenberg een signaal afgeven van de ernst van de situatie. “Wij zijn niet het enige bedrijf dat gedwongen is om het roer om te gooien. De grote klap komt dit najaar, als er grote ontslagrondes zullen volgen.”
Ventura Projects is een van de activiteit van Organisation In Design, het overkoepelende bedrijf van Vollenberg. “Of ook dit bedrijf blijft bestaan is ook onzeker. Maar wij gaan tot het uiterste om een bijdrage te kunnen leveren aan de toekomst van een innovatieve en relevante designwereld.” Want de huidige crisis schept ook kansen. “Hoe we reizen, hoe we werken, hoe ontspannen, alles gaat ingrijpend veranderen in de toekomst. Design kan daar een doorslaggevende rol in spelen.”
Ventura Projects begon elf jaar geleden als laagdrempelig evenement in de industriële wijk Lambrate als tegenhanger van de Zona Tortona, dat volgens veel deelnemende ontwerpers te druk en te commercieel was geworden. “Met Ventura Lambrate hebben we altijd een scherpe focus gehad op jong talent. Daarmee was het echt een onmisbare toevoeging op het programma van Milaan, waarin de aandacht veelal uitgaat naar gevestigde namen en merken.” Door de sympathieke doe-het-zelf-uitstraling van de grote hallen waar startende ontwerpers en merken zichzelf profileren groeide het evenement uit tot een publiekslieveling. Al snel verkozen gerenommeerde opleidingen als de RCA uit London en natuurlijk de Design Academy Eindhoven Lambrate als uitvalsbasis. Totdat het evenement dreigde te bezwijken onder zijn eigen succes. Het aantal exposanten werd te groot, met een te sterk wisselende kwaliteit van de exposanten tot gevolg. “Maar ik ben er nog steeds enorm trots op dat wij een internationale springplank zijn geweest voor een hele generatie van jonge ontwerpers.”
Vollenberg besloot in te zetten op kwaliteit. Onder de leegstaande bogen van het centraal station in Milaan werd in 2017 een tiental spraakmakende presentaties georganiseerd, waaronder May I Have Your Attention, Please van Maarten Baas in samenwerking met meubelproducent Lensvelt. De intrigerende presentatie, bestaande uit tientallen ouderwetse luidsprekers met onverstaanbare fluisterstemmen, werd door de organisatie van de Milan Design Week uitgeroepen tot de beste presentatie dat jaar. Ventura Centrale was na één jaar al meteen de nieuwe must-see locatie van Milaan. Daarnaast werd onveranderd een podium geboden aan jonge talent met Ventura Future met meer dan tachtig deelnemers.
De laatste jaren was Ventura Projects uitgegroeid tot een mondiale speler met deelname aan de New York Design Week in het voorjaar en de Dubai Design Week in het najaar. Dit jaar zou Vollenberg – een daarmee feitelijk ook Ventura Projects – de gastcurator worden van de Helsinki Design Week. Wat Vollenberg met het stoppen wil voorkomen is het zichzelf zouden herhalen als een slap aftreksel van iets dat ooit relevant en vernieuwend was. “Dan kunnen we beter stoppen en de tijd nemen om met nieuwe antwoorden te komen.”
Wat dat zal worden, dat kan Vollenberg nu niet zeggen. “De agenda is leeg. Nu pas kunnen wij gaan nadenken wat een volgende stap wordt.” Maar het worden geen grootse kunstzinnige presentaties. “Er zal een nieuwe wereld ontstaan, met nieuwe uitdagingen en problemen. Design zal zich de komende jaren moeten focussen op oplossingen voor de grote vragen van deze tijd. Wat is dan de waarde van het uitlichten van individuele merken of ontwerpers?”
