Corona-files #6: Troostrijk food-concept van Chloé Rutzerveld

“Bij voedsel wordt in de eerste plaats aan bouw- en brandstoffen voor ons lichaam gedacht. Maar eten is ook een onmisbare manier om te socializen. Juist deze functie staat in de huidige lockdown-samenleving onder druk”, zegt food designer Chloé Rutzerveld. “Door het corona-virus kunnen we niet meer gezellig uiteten of met de opa en oma en de rest van de  familie aan tafel.” Daarbij kan voedsel ook troost bieden. “Door lekker te eten vergeet je even je zorgen.” Kortom, de waarde van voedsel wordt uitgerekend in deze lockdown-tijden niet volledig onderkent.

Daarom ontwikkelde Rutzerveld het voedselconcept We lusten je rauw, Covid-19!, een serie van drie conceptuele gerechtjes. “Inspiratie kreeg ik van anatomische votieven die mensen al vanaf de 4e eeuw voor Christus aan de goden offeren. Dit zijn aardewerk beeldjes  van menselijk lichaamsdelen: handen, benen, ogen, longen, maar ook borsten en genitaliën. Door dergelijke objecten in tempels en heiligdommen te plaatsen, hoopte men dat de goden de ziekte en het betreffende lichaamsdeel zou genezen.” De gerechtjes van Chloé Rutzerveld hebben eenzelfde emotionele lading voor de omgang met Covid-19. “Het zou toch fijn zijn als deze onzichtbare vijand een fysieke vorm krijgt, zodat we het als hedendaagse votieven letterlijk kunnen verslinden. Of in de pan te hakken. Er zijn in het Nederlands tal van zulke uitdrukkingen.”

Het meest plastisch is een ijsje gemaakt van puur fruit. “Vandaar de titel We lusten je rauw, Covid-19!.” Een smoothie is in een mal van in de vorm van een viruscel gegoten; de uitstaande paarse vruchtendeeltjes zijn er later aan geplakt. Ook is polenta, een Italiaans gerecht van maïsmeel in een long-vormige mal gegoten. De longblaasjes ten slotte zijn verbeeld door bevroren tomatensoep dat langzaam ontdooit. “Het virus leidt vaak tot een longontsteking, doordat het op hol geslagen immuunsysteem ook gezonde cellen aanvalt waardoor longblaasjes vollopen met vocht in plaats van lucht en de longen uiteindelijk niet meer genoeg zuurstof kunnen opnemen.”

De meeste voedselprojecten van Chloé Rutzerveld gaan veelal over het zichtbaar maken van de invloed van technologie op ons eten. “Dit project is wat luchtiger. Het gaat letterlijk over de buitenkant van ons voedsel.” Maar de achterliggende gedachte is niet minder ernstig. “Door de lockdown neemt de waardering voor voedsel toe. Mensen hebben meer tijd om in de keuken te staan. Inkopen doen op de boerderij is een welkom uitje. De grote uitdaging is om dat gevoel vast te houden. Hopelijk helpen projecten als deze daarbij.”

Inmiddels werkt Chloé Rutzerveld aan een nieuw project dat de kloof tussen hyper-efficiënt smart food en de sensorische en emotionele beleving van voedsel verkent. “Er komst steeds meer voedsel op de markt dat dankzij nieuwe technologie extreem voedzaam is, denk bijvoorbeeld aan microbieel geproduceerd eiwitpoeder. Daar is op zich niet op tegen. Het is zelfs een heel duurzame manier om alle benodigde voedingsstoffen te produceren in de toekomst. Maar het mag niet ten koste gaan van de beleving van voedsel. Voedsel is ook in alle opzichten  een basisbehoefte. Ik wil mensen daarover aan het denken zetten.”